Πολυτεχνειο 73 το χαμενο νοημα

Καποτε στην Ινδια υπηρχαν δυο φημισμενοι θεραπευτες που ζουσαν στα δυο ακρα της .

Ενας στον βορρα και ενας στον νοτο . Θεραπευαν τους αρρωστους με διαφορετικους τροπους. Ο νεοτερος που ζουσε στον νοτο δινοντας , ακριβεις εναργεις και σαφεις οδηγιες.

Ο πρεσβυτερος προσφεροντας ησυχη και εμπνευσμενη ακροαση . Καποια στιγμη κατα την διαρκεια μιας πνευματικης κρισης ο νεοτερος αποφασιζει να ταξιδεψει στον βορρα για να ζητησει βοηθεια απ τον αλλον. Καπου στην μεση της διαδρομης σε μια οαση στην ερημο του Ραζασταν συναντησε τυχαια εναν αλλον ταξιδιωτη. Πανω στην κουβεντα ανακαλυψε εκπληκτος οτι ηταν ο ανθρωπος που γυρευε. Οι δυο θεραπευτες αποφασισαν να μεινουν μαζι και εργαστηκαν παρεα για πολλα χρονια , θεραπευοντας πολυ κοσμο με αρχη , ο ενας να συμπληρωνει τον αλλον. Οταν εφτασε ο χρονος να πεθανει ο γηραιοτερος , φωναξε κοντα του τον νεοτερο και κρατωντας του το χερι του εκμηστηρευτηκε οτι την μερα που συναντηθηκαν στην οασι ,ηταν και αυτος σε αδιεξοδο και κατευθυνοταν προς συναντηση του, για να ζητησει βοηθεια και αυτος βοηθεια ...

Χρονια αργοτερα καπου στην μακρινη Ελλαδα , ενας αλεγκρο γυιος παραβιαζε την ανταντε κατασταση του μεσηλικα πατερα του .

Ας παρακολουθησουμε την ιστορια, οπως εφτασε στα αυτια μας.

.......... ........... ............... .............. ............... ......................

Ηταν βεβαιος πως αυτο που θα ακουγε, θα ηταν κατι το δυσκολο.

Ισως να ηταν απλα το ενστικτο του γονιου ... τοσο αυθεντικο και απαραιτητο οσο το εξισσοροπητικο αναλογο του , το ενστικτο του παιδιου.
Ισως παλι να ηταν, ο οικειος μυστικος συναγερμος που χτυπαγε καθε φορα που αντιμετωπιζε αυτη την αποφασιστικη απαιτητικοτητα , απο οποιονδηποτε .
Η ερωτηση ηχησε ξανα και τον εβγαλε απ τις σκεψεις του.
- Μπαμπα παντα υπεκφευγεις ... για μια φορα σου ζηταω μια σαφη απαντηση ... εσυ τα εχεις ζησει αυτα και πρεπει να ξερεις . Πες μου ταιριαζει η οχι με το πνευμα ... μενουμε πιστοι η απομακρυνομαστε ;
Τον κοιταξε αφωνος και προσπαθησε μες στην αμηχανια του να κερδισει καποιον χρονο. Ποτε μεγαλωσε αυτο το παιδι και τι χουι κι αυτο, που κουβαλαει.;
Μια σαφη απαντηση ... ακουσον ακουσον ... μια σαφη απαντηση !
Μα τι σημαινει σαφηνεια , μα τι σημαινει απαντηση , τι απαιτηση κι αυτη ;
Τα κρατησε μεσα του , δεν μπορουσε οτι σκεφτοταν να το εβγαζε εξω ... ακομα και αν ο αποδεκτης ηταν ο γυιος του.
-Ποιο ειναι το another brick in the wall , τον ρωτησε .
-Των πινκ φλοιντ φαδερ.
Αυτο το εκνευριστικο "φαδερ" τον σκοτωνε , μα ασφαλως και γνωριζε οτι ηταν των πινκ φλοιντ ... αυτο δα ελειπε. Ηταν κατι που το ηξερε πολυ καιρο πριν το μαθει ο "σπορος" ... χρονια πολλα πριν καν πρωτανασανει.
-Το ξερω οτι ειναι των πινκ φλοιντ, αλλα ποιο ακριβως κομματτι ειναι ; μηπως αυτο που λεει We dont need no education we dont need no thought control...
-Ναι ρε μπαμπα και παρακατω Hey teacher leave them kids alone .
-Ωραια και που ειναι το προβλημα ;
-Το προβλημα ...το προβλημα ... δεν υπαρχει και κανα σοβαρο προβλημα. Απλα εχουμε συμφωνησει με τον διευθυντη , να παιξουμε με μια ορχηστρα στην γιορτη του λυκειου , σε κανα μηνα απο τωρα , για την επετειο της 17 νοεμβρη ... και σκεφτομαι να κλεισουμε το προγραμμα με το another brick in the wall. Ειμαστε η οχι στο πνευμα της επετειου ;
Εσκυψε και τον κοιταξε πανω απο τα πρεσβυωπικα γυαλια του. Προσπαθησε να διαβασει το βλεμμα που κρυβοταν πισω απο τα μυωπικα του παιδιου του.
Πατερας και γυιος .
Πρεσβυωψ ο ενας , μυωπας ο αλλος ...το τελειο συμπληρωμα ... θα μπορουσαν να κανουν σπουδαια ομαδα , δεν θα τους ξεφευγε τιποτα . Τωρα ομως επρεπε να δωσει μια σαφη απαντηση .
Θα ηταν ομως και σοφη ;
Υπαρχουν σοφες απαντησεις ;
Σοφον το σαφες , ειναι ομως και το σαφες σοφον;
Επρεπε ομως να δωσει μια απαντηση ...
-Το πνευμα της εξεγερσης ... ε χμ , για να δουμε ... το πνευμα ηταν ... εεε δεν ειμαι και τοσο βεβαιος πια .... χμ ... να ειναι σαν ενα βιβλιο που το διαβαζεις στα 18 σου , μετα απο 15 χρονια οταν το ξαναπιανεις βρισκεις αληθειες που ο χρονος εφερε στην επιφανεια ,οψεις που στα 18 δεν διεκρινες ... υστερα απο αλλα 15 , βρισκεις και αλλες κρυμμενες αληθειες και παει λεγοντας. Θυμασαι καποτε που σου μιλαγα για τον Ηρακλειτο ; Η φυσις φιλει κρυβεσθαι , ελεγε ,δηλαδη αρεσει της φυσις να κρυβει τα μυστικα της , πισω απο καθε τι ολοφανερο , υπαρχει κατι βαθυτερο που κρυβεται και πρεπει να το ανακαλυψουμε ...
-Καλα ολα αυτα , τον διεκοψε ο μικρος , εσυ που τα εχεις ζησει δεν μπορεις να μου μιλησεις για το πνευμα της εξεγερσης, κολαει το another brick in the wall ; Κολαει δεν κολαει ... ναι και οχι ,ειναι τζαμι και πρωτο , η μουφα ;
Η απαιτηση για το νοημα ,η απαιτηση για σαφηνεια ... Αυτα τα παιδια ! αυτο το παιδι ! Επρεπε να του απαντησει , αλλα το μυαλο του τριβιλιζε η ιστορια του μεγαλυτερου καλαμπουρτζη του σοφιστη Γοργια. Την εποχη της φιλο-σοφιας στα χρονια του Σωκρατη , οταν ολοι συνεγραφαν εργα με τιτλους "περι φυσεως" ,"περι του οντος" . αυτος συνεταξε το δικο του εργο με τον τιτλο "περι φυσεως και του ΜΗ οντος" , οπου σε αυτο κατεγινοταν με τρεια πραματα .
α)Τιποτα δεν υπαρχει !
β)Κι αν υπηρχε κατι δεν θα μπορουσαμε να το γνωρισουμε !
γ)Κι αν ακομη μπορουσαμε να γνωρισουμε κατι , δεν θα μπορουσαμε να το μεταδωσουμε στον γειτονα μας ! Σκεφτηκε να δωσει αυτην την απαντηση στα επιμονα ερωτηματα για το πνευμα του 73 ... αλλα παλι οπως καιρο τωρα ειχε καταληξει, " δεν μπορουσε οτι σκεφτοταν να το εβγαζε εξω ", ετσι απλως το σκεφτηκε και απαντησε ρωτωντας ...
-Εσυ Γιωργακη, τι νομιζεις "κολαει" η οχι ;
-Ναι ρε μπαμπα , αν το πνευμα ηταν το ... we dont need no thought control... σιγουρα . Ηταν ομως ;
-Κοιτα μικρε , η αληθεια ειναι πως το κεντρικο συνθημα ηταν το Ψωμι- παιδεια- ελευθερια και τα βασικα αιτηματα, να φυγει η δικτατορια , να ρθει μια αληθινη δημοκρατια με ελευθερια και κοινωνικη δικαιοσυνη και σιγουρα υπηρχαν και καποιοι που ονειρευοταν ακομα περισσοτερα οπως μια αλλη ιδανικη κοινωνια ... αλλα στο βαθος του μυαλου ολων υπηρχε κατι κοινο , συνειδητα η ασυνειδητα κατεβαιναν διοτι ...
They dont need no thought control . Καντε λοιπον οτι καταλαβαινετε....
-Τθενκς φαδερ ... αλλα νομιζω πως τα σκατωσε η γενια σου .

- Να δουμε και τη δικια σας , μουρμουρισε συβιλικα ο πατερας ...
Η πορτα εκλεισε με βροντο οπως συνηθως . Ο μικρος με την κιθαρα στο χερι , τραβαγε για την αποθηκουλα που, μαζι με τα φιλαρακια ,ειχαν μετατρεψει σε στουντιο για να προβαρουν τα κομματια τους.

Αν το φιναλε της συναυλιας θα ηταν κατι απ το wall , θα το μαθαιναμε στο μελλον, οπως και αν η σχεση πατερα -παιδιου , σχεση σοφιας ,σωτηριας και αλληλοσυμπληρωσης αναπαρηγαγε η ανεπλασε σε μια αλλη χωροχρονικη οντοτητα τις σχεσεις των δυο Ινδων θεραπευτων

Υ.Γ. Η ιστορια των δυο θεραπευτων καταγραφεται στο magister ludi , του Χερμαν Εσσε

......Τα παιδια σου δεν ειναι παιδια σου ειναι οι κορες της λαχταρας της ζωης για τη ζωη

......Τα παιδια σου δεν ειναι παιδια σου ειναι οι κορες της λαχταρας της ζωης για τη ζωη

Για τη ζωη τους εισαι το μεσο και οχι η αρχη κι ας μενουν κοντας σου , δεν ανηκουν σε εσενα Μπορεις να τους δωσεις την αγαπη σου, οχι ομως και τις ιδεες σου,γιατι ιδεες εχουν δικες τους Μπορεις να δωσεις μια στεγη στο σωμα τους, οχι ομως και στη και στη ψυχη τους, γιατι η ψυχη τους κατοικει στο σπιτι του αυριο, που εσυ δεν μπορεις να επισκεφτεις ουτε στα ονειρα σου............ Χαλιλ Γκιμπραν "ο προφητης"

Αφιερωμενο σε ολους εμας για να μαθουμε να θυμηθουμε η εστω να ξαναθυμηθουμε οτι η ζωη και η εξεργεση δεν μπορει παρα να ειναι και ηθικη και αισθητικη αν οχι πρωτιστως ηθικη και αισθητικη.

Αφιερωμενο ξεχωριστα σ αυτους που θελουν να προλαβουν να ευνουχησουν την επομενη γενια οδοιπορων και εξεργεμενων .

Τα τεσσερα πιο ωραια πραματα του κοσμου και η ταξικοτητα της επιθυμιας

Η σοκολατα, τα κοριτσια , οι αγκαλιτσες και το ποδοσφαιρο

Ακουσα σε ανυποπτο χρονο ενα πιτσιρικα σκαστα στα 11 να μονολογει .
- Τελικα τα 4 πιο ωραια πραματα στο κοσμο ειναι ... τα σκυλια , τα κοριτσια , οι σοκολατες και το ποδοσφαιρο .
Εντυπωσιαστικα , απο την καθαροτητα , την απλοτητα και την σαφηνεια της προτασης . Αφου τον συνεχαρηκα για το πολιτικαλ κορεκτ, αποφασισα να υποβαλλω την ερωτηση και σε αλλους πιτσιρικαδες , αλλων ηλικιων. Ρωταω λοιπον ενα 4χρονο και τι μου λεει ;
- Τα 4 πιο ωραια πραματα στον κοσμο ειναι , τα κομιξ (Μικυ , Γκουφυ ), οι αγκαλιτσες , τα γλυκα και το παιχνιδι !
Ιδια απαντηση δλδ , μονο λιγοτερο αποσαφηνισμενη .
- Τα σκυλια αμορφοποιητα ως ειδος , ηταν τα κινουμενα σκιτσα , μιας και ο δευτερος πιτσιρικας , ηταν λιγοτερο του δρομου και περισσοτερο του σπιτιου
- Τα κοριτσια , ηταν αγκαλιτσες , μιας και φαινεται το φυλο δεν ειχε μιλησει ακομη
- Οι σοκολατες , παρεμεναν στην εμβριακη μορφη του πρωτου γλυκου .
- Το ποδοσφαιρο εμφανιζοταν σαν γενικο παιχνιδι , μιας και δεν ειχε δει ακομη τον Ροναλντινιο , ωστε να ξερει πως , ενα ειναι το παιχνιδι !!!!
Αλλα πιτσιρικια δεν ρωτησα ακομη . Θα ηταν ενδιαφερον ομως να συμπληρωνατε και εσεις εδω την προσωπικη σας εμπειρια , οπως και τις απαντησεις πιτσιρικων διαφορων ηλικιων του περιβαλλοντος σας . Βεβαια καλο θα ηταν να επισημανθει οτι επιθυμια , κοινωνικο βιωμα και ταξικοτητα σχετιζονται. Σιγουρα οχι μονοσημαντα και μηχανικα , οπως εικαζουν οι καθ ημας ορθοδοξολενιστες , αλλα καποια αλληλεξαρτηση σιγουρα υπαρχει.
Ενα παιδι του πολεμου ασφαλως θα εβαζε στα 4 καλυτερα πραματα την ειρηνη , τον μπαμπα που εχασε κλπ
Ενα αλλο παιδι ισως μια κουβερτα ,ενα πιατο φαγητο , η μια ζεστη φωτια κλπ
Πιστευω ομως πως τα περισσοτερα , εστω και σε πιο πισω θεση θα ειχαν ψηλα , τις αγκαλιτσες , το παιχνιδι , τα γλυκισματα , τα ζωακια ; Τι λετε και σεις ;;;;;;;;;;;;

ο αρχαιος ελληνικος ναος και το φαινομενο Βαν Γκογκ

φαινομενολογια, υπαρξισμος , ο αρχαιος ελληνικος ναος και το φαινομενο Βαν Γκογκ

Ισταμενο το οικοδομημα υποφερει τη θυελα που μαινεται πανω του και ΠΡΩΤΟΦΑΝΕΡΩΝΕΙ την ιδια αυτη τη θυελα μεσα στη βια της .
Η λαμψη και η φωτεινοτητα της πετρας , μολονοτι φαινεται απλως να προερχεται απο τον ηλιο, ΠΡΩΤΟΦΑΝΕΡΩΝΕΙ το φεγγος της μερας , την εκταση του ουρανου το σκοταδι της νυχτας .
Ο βραχος αρχιζει να υποβασταζει και να κρεμει και ετσι ΠΡΩΤΟΓΙΝΕΤΑΙ βραχος , τα μεταλα αρχιζουν να γυαλιζουν και να λαμπυριζουν , τα χρωματα να φεγγοβολουν , ο ηχος να αντηχει , η λεξη να μιλα .....

Το εργο τεχνης επιτρεπει στη γη να ΕΙΝΑΙ γη .

Δηλαδη χαρη στη τεχνη ΦΑΝΕΡΩΝΕΤΑΙ αυθεντικα το ΕΙΝΑΙ των γηινων υλικων οντων που αποτελουν και περιβαλλουν το ανθρωπινο ενεργημα .

Αναλογη ειναι η εμπειρια της θεασης πχ των "χρυσανθεμων" του Βαν Γκογκ.
Η απολυτη απλοτητα του περιοχομενου , ενα βαζο και ενα μπουκετο χρυσανθεμα και ομως ΑΠΟΚΑΛΥΠΤΟΥΝ το ΑΠΟΛΥΤΟ φως το ΑΠΟΛΥΤΟ κιτρινο , την οργιοδη και ζωτικη λαμψη του ηλιου και της ζωης που κανενα φωτογραφικο αντιγραφο του εργου, οσο πιστο και να ειναι, δεν μπορει να υποκαταστησει την δυναμη που πηγαζει απο την αδιαμεσολαβητη θεαση του ιδιου του εργου .

Αναλογες αναφορες ασφαλως μπορουν να γινουν και στη μουσικη , τον χορο , τον κινηματογραφο κλπ αλλα επι του παροντος ας περιοριστουμε σε αυτες .

Απαραιτητη εδω , μιας και εγινε η αναφορα και στον Βαν Γκογκ ο οποιος εν ζωη (οπως και αλλοι αλλωστε) δεν εκτιμηθηκε ουδολως , κρινεται η διευκρινηση της διαστασης ΚΑΛΙΤΕΧΝΙΚΗΣ και ΑΙΣΘΗΤΙΚΗΣ αξιας ,με την οποια καταπιαστηκε κυριως ο φαινομενολογος Ινγκαρντεν .

Τι συνεβη με τον Βαν Γκογκ ;
Δεν ηταν σπουδαιος καλιτεχνης το 1890 , αλλα εγινε 3ο χρονια μετα θανατο;
Δεν ειχαν ΚΑΛΙΤΕΧΝΙΚΗ αξια τα εργα του , αλλα απεχτησαν και ποια ειναι αυτη ;

Αλλα πρωτα μια μικρη αναφορα στη φαινομενολογια .
Με τη φαινομενολογια και τον ΧΟΥΣΕΡΛ (1859-1938) εκδηλωνεται μια αντιδραση στον νατουραλισμο , τον φυσικισμο και την πειραματικη ψυχολογια .

Αντικειμενο της φαινομενολογικης ερευνας ειναι ο ΛΟΓΟΣ ΤΩΝ ΦΑΙΝΟΜΕΝΩΝ..
Η συγκροτηση του νοηματος των φαινομενων , τα φαινομενα στη καθαροτητα τους απαλλαγμενα απο ιστορικες, κοινωνικες, ψυχολογικες εμβαπτισεις και ερμηνειες .
Η διασπαση του Οντος σε Ουσια και Υπαρχον , σε Υποκειμενικοτητα και Αντικειμενικοτητα αιρεται απο τη φαινομενολογια .
Ο καλιτεχνης παυει να ειναι το Καρτεσιανο ΥΠΟΚΕΙΜΕΝΟ που παρατηρει τον κοσμο μεσα απο την camera obscoura* ως ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ και το ΑΝΑΠΑΡΙΣΤΑ πιστα απ εξω.
Απεναντιας ειναι εντος του κοσμου.
Ετσι τη στιγμη της παρατηρησης του υλικου οφειλει να υπενθυμιζει οτι ειναι μερος του.
Το νοημα του εργου του διαμορφωνεται απο αυτη τη σχεση την οποια "οφειλει" να φωτιζει.
Το εργο πλεον δεν ειναι ενα αριστουργηματικο πιστο Ραφεηλικο αναγενησιακου τυπου copy, αλλα, μια φευγαλεα χρωματικη ΕΝΤΥΠΩΣΗ απο τις πολλες της καθημερινοτητας (ιμπρεσιονισμος του Μονε), μια συναισθηματικη ΕΜΠΕΙΡΙΑ αγωνιας (εξπρεσσιονισμος του Μουνχ), μια ΠΟΛΛΑΠΛΟΤΗΤΑ οπτικων γωνιων θεασης (κυβισμος του Μπρακ η του Πικασο)
κλπ κλπ .

Αυτη η αντιληψη ( δλδ οτι ο δημιουργος δεν ειναι ο παρατηρητης του υλικου=κοσμου αλλα μερος) εμφανιζεται και στο θεατρο με τον Μπρεχτ μεσα απ την αρση του αριστοτελικου αφηγηματικου μοντελου και των κλασσικων κωδικων και στον κινηματογραφο ομοιως, σπερματικα απο την εποχη του βωβου** , αλλα κυριως μεσα απο τα εργα της Νουβελ Βαγκ
και του Γκονταρ*** , οπου διαρκως υπενθυμιζεται οτι δεν εχουμε να κανουμε με μια πραγματικοτητα και γιαυτο ΜΗΝ ΤΑΥΤΙΖΕΣΑΙ θεατη μου , γιατι πισω απ ολα αυτα υπαρχει ενα ολοκληρο κινηματογραφικο συνεργειο και ενας σκηνοθετης.

Επιστρεφοντας στον Ινγκαρντεν να πουμε οτι το κεντρικο σημειο στο οποιο εστιαζεται η ερευνα του ειναι το ΑΙΣΘΗΤΙΚΟ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ.
Με τον ορο αυτο υποδηλωνεται μια πραξη αισθητικης επικοινωνιας .
Πιο συγκεκριμμενα.

Το εργο τεχνης πριν κοινωνηθει υπαρχει ΥΠΑΡΞΙΑΚΑ , εχει τις υλικοτητες και τις ιδιοτητες του , για να υπαρξει ομως ΟΝΤΟΛΟΓΙΚΑ ,απαιτειται ο απαραιτητος θεατης η ακροατης , ο οποιος θα αποδωσει στο εργο αισθητικη αξια θα το καταστησει δλδ ΑΙΣΘΗΤΙΚΟ αντικειμενο.

Με αλλα λογια τα στοιχεια και οι ιδιοτητες που απαρτιζουν το εργο τεχνης ειναι εν δυναμει και απαιτουν τον παρατηρητη , ο οποιος τα κανει ΕΝΕΡΓΑ , με την συν-δημιουργικη του δραστηριοτητα , η του αποδιδει τα ενεργα χαραχτηριστικα του κανοντας το
συγκεκριμμενο,κατω απο την επιδραση των νυξεων και εισηγησεων του ιδιου του εργου,
συμπληρωνοντας (ο θεατης-ακροατης) τη σχηματικη δομη . Γεμιζει δλδ τις απροσδιοριστες περιοχες του εργου φερνοντας στην επιφανεια στοιχεια που ηταν εν δυναμει.
Το εργο δλδ εχει μια ΚΑΛΙΤΕΧΝΙΚΗ ΑΞΙΑ που πηγαζει απο το ιδιο και μια ΑΙΣΘΗΤΙΚΗ ΑΞΙΑ που προυποθετει τον παραληπτη του , που ειναι εξισου σοβαρος παραγοντας για την οντολογικη αποκατασταση του εργου τεχνης .
Αυτο ερμηνευει πχ το φαινομενο Βαν Γκογκ , αλλα και πολλες αλλες περιπτωσεις , οπου η υπαρχουσα ζωσα καλιτεχνικη αξια του εργου ,μενει λανθανουσα , αναμενοντας τον παραληπτη κοινωνο που αποδιδοντας ως συμετοχος την αισθητικη αξια θα φωτισει και την καλλιτεχνικη ....